Wijnand Duyvendak | |
Jos Scheren | |
– POLITIEK – FILOSOFIE –
Wij kunnen veel, in ieder geval meer dan we denken. Dat houdt Spinoza zichzelf en ons voor. En tegelijkertijd waarschuwt hij dat onze krachten – die niet gering zijn – toch altijd overtroffen en beperkt kunnen worden door weer andere krachten. Dit betekent onder andere dat geen enkele tijd uitzichtloos is, maar evenmin gemakkelijk. Vreugde zal ons deel zijn, maar even onvermijdelijk valt treurnis over ons. Dat gold voor Spinoza’s tijd, de turbulente periode van de Nederlandse republiek in de zeventiende eeuw, en het geldt voor onze moeilijke tijd evenzeer.
Van Spinoza kunnen we misschien leren dat er troost is voor onze teleurstellingen, als de wereld even of voor langere tijd niet onze kant opgaat. Troost is mogelijk, maar alleen als het gemeenschappelijk is: we moeten elkaar al doende troosten. Vandaar de titel van dit boek: politieke troost